Sinema

Sinema tarihi, sinemanın bulunuş, doğuş ve gelişme evrelerini sanat, estetik, uygulayım, uygulayımbilim, işleyim, ekonomi, toplumbilim yönlerini göz önüne alarak araştıran; bütün bu evrelerdeki filmleri, film türlerini, bunlardaki çeşitli öğelerin özellik ve gelişmelerini, bu yaratı ve gelişmelerde katkıları olan kişileri, sinema üzerine düşünce ve kuramları, dünya sinemasıyla olan ilişkileri, etkileşimi ele alan tarih dalı.

Sinema tarihi, tarih araştırmalarının kural ve yöntemlerine sıkı sıkıya uymak zorunda olduğu gibi; sanat tarihçilerinin yöntemlerine de uymak zorundadır. Öte yandan, genelde uygulayımbilim, işleyim, ekonomi, toplumbilim bir sanat dalının incelenmesinde ve tarihinin yazılmasında ele alınan konular olmasa da, sinemanın bir sanat olarak gelişmesinde ve ürünün ortaya konmasında, yapısı bakımından, bu yan dallara ayrılmaz biçimde bağlıdır.

Film yapımı ya da film çekimi, bir film yapmak için takip edilmesi gereken birkaç aşamayı içeren bir süreçtir. Bir filmin yapılması ilk olarak hikâyenin fikrini bulmakla ya da fikri satın almakla başlar. Daha sonra bu fikir senaryoya dökülür. Film çekilir, kurgulanır ve son hâlini aldıktan sonra seyirciye sunulur. Bu genellikle büyük bir insan kapasitesi gerektirmektedir ve bunun tamamlanması birkaç aydan birkaç yıla kadar geçen bir süre alabilir. Film yapımı ekonomik, sosyal ve politik açıdan dünya üzerinde büyük bir yer kaplamaktadır. Ve film yapımında çeşitli teknolojiler ve teknikler kullanılır.

Film yapımının üretim sürecinin beş ana basamağı vardır:

1. Senaryo hazırlığı – Senaryo üzerinde daha detaylı çalışabilmek için yazılır ya da taslak hâline getirilir.
2. Çekim öncesi – Filmi çekmek için hazırlıklar tamamlanır. Oyuncular ve film ekibi işe getirilir. Mekânlar seçilir. Setler kurulur.
3. Çekim – Film için gereken ham elementler çekilir.
4. Çekim sonrası – Görüntü kurgulanır, diyaloglar kurgulanır, müzikler bestelenir ve kaydedilir; foley efektleri hazırlanır ve kaydedilir, eğer kullanılacaksa bilgisayar efektleri eklenir, daha sonra sesler ayrı kanallarda kodlanır ve nihayet görüntü ile birleştirilir. Böylece film tamamlanmış olur.
5. Dağıtım – Film, potansiyel dağıtıcılara izletilir. Ve bir dağıtıcı tarafından alındığında sinemada gösterilir ve evde izlemek ve koleksiyonerler için ev formatında piyasaya sürülür.

Senaryo hazırlığı

Bu aşamada filmin yapımcısı hikâyeyi bulur. Bu bir kitaptan, oyundan, başka bir filmden, gerçek bir hikâyeden gelebilir ya da orijinal bir fikir olabilir. Bir tema ya da temel bir mesaj bulduktan sonra film yapımcısı senaristlerle çalışarak hikâyenin sinopsisini yazar. Daha sonra film öyküsü üretilir. Bu, hikâyenin bir paragraflık sahnelere bölünmesidir ve senaryonun dramatik yapısının oluşturulduğu bir bölümdür. Daha sonra bir tretmaN hazırlanır. Bu, 25-30 sayfa arası hikâyeyi, hikâyenin ruh hâlini ve karakteri tanımlayan bir yazıdır. Tretman kısmında nadiren diyalog ve sahne hareketleri yazılır. Tretman daha çok anahtar noktaları göz önüne getirebilmemiz için sahne yönergelerini kapsar.

Bir sonraki aşamada senarist birkaç ay boyunca senaryoyu yazar. Senarist senaryoyu birkaç kez yazabilir. Çünkü dramatizmi, netliği artırmak; iskeleti sağlamlaştırmak; karakterleri, diyalogları ve tüm görünüşü gözden geçirmek isteyebilir. Filmin ticari başarısını ve olası pazarı değerlendirmek için ilk basamakta bir film dağıtımcısı ile görüşülmüş olunmalıdır. Hollywood dağıtıcıları bu konuda kararlı ve gerçekçi bir iş anlayışı benimsemiştir. Ve filmin hitap ettiği yaş aralığı, hedef seyirciler, tarihte benzer filmlerin başarıları, rol alabilecek aktörler, potansiyel yönetmenler gibi faktörleri değerlendirirler. Tüm bu faktörler filmin cezbedeceği potansiyel izleyicileri ve sinema gösteriminde dolu olacak sandalyelerin sayısını ima etmektedir. Filmler sadece sinema gösterimlerinden kâr etmezler, film şirketleri DVD satışlarından ve dünya çapında dağıtım haklarından da para kazanırlar.

Daha sonra senaryonun bir tretmanı ya da potansiyel yatırımcıları çekmek için özel hazırlanmış bir örneği potansiyel yatırımcılara sunulur. Eğer başarılı olursa filme “yeşil ışık” yakıldığı anlamına gelir. Ve finansal destek sağlanmış olur. Bu yatırımcılar genellikle büyük stüdyolar, film kuruluşları ve bağımsız yatırımcılardır. Sonra ortaklar bir söze varırlar ya da kontrat imzalarlar.

Çekim öncesi

Prodüksiyon öncesinde film planlaması ve tasarlanması yapılır. Prodüksiyon şirketi yaratılır ve prodüksiyon bürosu kurulur. Akış, storyboard şeklinde, illüstrasyonların ve sanatçıların düşüncelerinin yardımıyla görselleştirilir. Ayrıca filmin masrafları için bir prodüksiyon bütçesi hazırlanır.

Yapımcılar insanları aşağıdaki görevleri yerine getirmeleri için seçer ve kiralar:

• Öncelikle filmdeki oyunculuktan ve yaratıcı ögelerin yönetiminden sorumlu olan yönetmen.
• Yardımcı yönetmen çekim tarihini ve prodüksiyonun lojistiği içinde diğer görevleri idare eder.
• Kast yönetmeni senaryodaki bölümler için oyuncu bulur. Genelde oyuncudan bir yetenek isterler. Başroller çoğunlukla oyuncunun şöhreti veya ‘yıldız gücü’ temel alınarak dikkatlice seçilir.
• Lokasyon sorumlusu filmin yerlerini bulur ve idare eder. Bir stüdyo ses sahnesinin önceden bildirilebilir ortamında çoğu resim sahne olur ama ara sıra dışarıda yapılan sekanslar film alındığı yere göre belirlenebilir.
• Prodüksiyon amiri filmin bütçesini ve üretim programını idare eder. Ayrıca o, stüdyonun yetkilileri veya finansmanlarına prodüksiyon bürosunu adına rapor verir.
• Görüntü yönetmeni filmin görselliğini yaratır. Yönetmen, ses yönetmeni ve sanat yönetmeni ile yardımlaşır.
• Sanat yönetmeni çekim yapılacak setleri kuran, dekore eden; kostüm, makyaj ve saç servislerini sağlayan sanat bölümünü idare eder.
• Prodüksiyon tasarımcısı çekimi yapılacak setlerin görünüşünü ve duygusunu; kostüm, makyaj ve saç tarzlarını sanat yönetmeniyle birlikte çalışarak yaratır.
• Storyboard sanatçısı yönetmene ve prodüksiyon tasarımcısının fikirleri doğrultusunda prodüksiyon ekibi için görsel referans yaratır.
• Prodüksiyonun sesçisifilmin üretim basamakları boyunca ses deneylerini idare eder. Yönetmen, görüntü yönetmeni ve sanat yönetmeniyle yardımlaşır.
• Ses tasarımcısı filmin işitsel duygularını seslendirme sanatçılarının yardımıyla artırır ve yeni sesler yaratır.
• Besteci film için yeni müzik besteler.
• Koreograf dans ve hareketleri yaratır ve koordine eder – çoğunlukla müzikaller için. Ayrıca bazı filmlerde, örneğin dövüş sahneleri için koreograflar çalışır.

Çekim 

Burada film gerçekten yaratılır ve çekilir. Dekorcu, Senaryo denetçisi, Asistan yönetmen, Fotoğrafçı, Kurgucu ve Ses kurgucusu gibi birçok ekip bu basamakta işe alınır. Film yapımında bunlar sadece genel görevlerdir ve üretim bürosu bir filme özel uygunluk için eşsiz rollerin karışımını yaratmakta özgürdür.

Bir tipik çekim günü çekim programını takip ederek bir asistan yönetmen ile başlar. Filmin seti inşa edilir ve sahne donanımı hazırlığı yapılır. Işıklar donatılır, kamera ve ses kayıt ekipmanları kurulur. Aynı zamanda kostüm, saç ve makyaj bölümleri hazırlanır.

Oyuncular senaryonun provasını ve yönetmen ile bloklama yapar. Sonra da görüntü ve müzik ekipleri oyuncular ile prova yapar. Son olarak yönetmenin uygun gördüğü aksiyonlar birçok defa çekilir.

Her alınan çekim bir izleği takip eder ve kurgucuya alınan her parçayı üretim sonrasında tutmasına yardımcı olan çekim tahtasının üstüne işaretlenir. Çekim tahtası sahneleri, alınanı, yönetmeni, görüntü yönetmenini, tarihi, filmin adını kayıt eder ve kamerayı gösteril. Ayrıca çekim tahtası senkronize etmek ve sesleri almak için gerekli işaretleme fonksiyonlarına yardım eder. Sesler filmden ayrı bir cihaza kayıt edilir ve üretim sonrasında senkronize edilmelidir.

Yönetmen çekimlerin iyi olup olmadığını kontrol eder. Senaryo denetçisi ses ve kamera ekipleri her işlemi kişisel rapor tablolarına iyi olup olmadığını kaydederler. Her rapor tablosuna her işlem hakkında önemli gerçekleri kayıtlıdır.

Sahnelerin çekimi bittiğinde yönetmen bir wrap’i ilan eder. Ekip bu sahneler için seti söker veya bırakır. Yönetmen gelecek gün çekim programını yoklar ve günlük ilerlemenin raporunu üretim bürosuna gönderir. Buna devamlılık, ses ve kamera ekiplerinden raporlar dâhildir. Çağrı kağıdı, kasta ve ekiplere gelecek günkü çekimlerin nerede ve ne zaman çevrileceğini anlatmak için dağıtılır.

Üretim için geleneksel fotoğrafik film kullanılır, işlenmemiş günün çekilen negatifleri geceki işlem için film laboratuvarına yollanır. Negatifler bir defada laboratuvardan günlük çekim veya pozitif olarak geri döner ve akşam yönetmen, sözü geçen ekip ve bazen kast tarafından görünür.

Üretim için dijital teknolojiler kullanılır, negatif olarak göstermek için çekimler bilgisayara yüklenir ve organize edilir.

Bütün üretim evresi bittiğinde, üretim bürosu genelde tüm kasta ve ekibe teşekkür etmek için bir Wrap partisi hazırlar.